I. Murdoch's "Bruno's Dream"

ผ่านไปประมาณร้อยกว่าหน้า ครึ่งทางของ Bruno's Dream เกิดเหตุการณ์น่าพิศวง เมื่อไมล์พบกับบิดาไม้ใกล้ฝั่ง หลังจากห่างหายกันมาหลายสิบปี ผู้อ่านเช่นเรา และไมล์เพิ่งตระหนักเป็นครั้งแรกว่าอาการป่วยแปรเปลี่ยนบรูโนให้อัปลักษณ์ จนแม้แต่ลูกชายแท้ๆ ยังหวาดกลัว จดจำไม่ออก ที่น่าพิศวงเพราะหลายบทก่อนหน้านั้นเป็นการเล่าเรื่องผ่านสายตาบรูโน ผู้อ่านรู้สึกเหมือนได้สนิทชิดเชื้อ รู้จักความคิด ความอ่านตัวละคร กระทั่งนิสัย อดีต เราก็ได้อ่านอย่างทะลุประโปร่ง แท้จริง กลับไม่ทราบเรื่องพื้นฐานสุด อย่างใบหน้าค่าตา

นั่นคือหนึ่งในความมหัศจรรย์ของนิยาย ที่การตีความเป็นภาพยนตร์ หรือละครใดๆ ก็ตาม คงไม่อาจทดแทนกันได้

น่าเสียดายที่นอกจากวินาทีนั้น Bruno's Dream จัดเป็นนิยายที่เฉยมากๆ ชอบอยู่อย่างตรงมันไม่ยาวดี นี่คือผลงานยุคกลางของเมอดอช พัฒนาจากผลงานในช่วงแรก ก่อนจะกลายมาเป็นสุดยอดนิยายในยุคหลัง เราเห็นการทดลองเล่นกับตัวละคร Bruno's Dream มีหลายอย่างคล้ายคลึงกับ A Severed Head คือผู้เขียนจับตัวละครหกตัวมากระทบกระทั่งกัน ประหนึ่งลูกแก้ว (ที่ทำจากแก้วจริงๆ ) หกลูกประสานงา (ในที่นี้หมายถึงการตกหลุม และเลิกรัก เช่นเดียวกับนิยายเล่มอื่นๆ ตัวละครกระทำสองกิจกรรมดังกล่าวเป็นว่าเล่น) ช่วงสอง สามบทสุดท้ายถึงค่อยเป็นการผสานรอยแตกรอยหัก ของลูกแก้วทั้งหก สำหรับผลงานยุคนี้ เรารู้สึกว่าเมอดอชใจดีกับตัวละครมาก นอกจากไดอานา และไนเจลแล้ว ส่วนใหญ่ก็มีชีวิตสุขสมกับคู่ของตัวเอง กระทั่งบทลงเอยของทั้งคู่ก็ไม่เลวร้ายเกินไปนัก ถ้าเทียบกับโศกนาฏกรรมของตัวละครยุคหลัง

ไม่ได้ซาดิส อยากกลั่นแกล้งตัวละคร แต่ก็ต้องยอมรับว่าความพยายามผูกปม จับคู่ให้ใครต่อใครทำให้นิยายดูไม่หนักแน่น (ยังกับการ์ตูนญี่ปุ่นที่สุดท้ายทุกคนต้องมีคู่รัก) อย่างน้อยๆ ก็ทำให้ความเป็น "บทละครคุณธรรม" ของมันอ่อนลง (เพราะจะตัดสินได้อย่างไรว่าใครดี ใครเลว ผู้เขียนเห็นด้วย หรือไม่เห็นด้วยกับการกระทำของใคร ในเมื่อท้ายสุดก็เหมือนทุกคนจะสุขสมไม่ต่างกันมาก)

ถึงจะไม่ได้ชอบเป็นพิเศษ แต่ก็ยอมรับว่ามันสมบูรณ์กว่าผลงานยุคแรกชิ้นอื่น (ยกเว้นเรื่องเดียวคือ Under the Net) ยิ่งเมื่อเปรียบกับ A Severed Head แล้ว Bruno's Dream ลงตัวกว่า เมอดอชเป็นหนึ่งในนักเขียนที่ยิ่งเขียนก็ยิ่งเก่ง ซึ่งก็ไม่แปลกใจเลยที่ The Sea, The Sea ของขวัญที่เธอทิ้งไว้ให้แก่มนุษยชาติ จะเป็นเล่มเกือบๆ สุดท้าย