W. Percy's "The Moviegoer"

ถ้าอัลแบร์ กามู หรือดอสโตเยฟสกี้เป็นชาวอเมริกัน ก็คงเขียนหนังสืออย่าง The Moviegoer แทนที่จะเป็น The Outsider หรือ Crime and Punishment

ขอบคุณพระเจ้า!

จุดร่วมกันในหนังสือสองเล่มนี้คืออัตถิภาวนิยม ซึ่งพูดมาแล้วหลายครั้งในบลอคนี้ สรุปสั้นๆ ในเม็ดถั่วคือปรัชญาที่ส่งเสริมให้ปัจเจคค้นหาแนวทางส่วนบุคคลในการดำเนินชีวิต จุดนี้สะท้อนออกมาในนิยายของกามู เมื่อตัวเอกกระทำการอย่างหนึ่งซึ่งในสายตาคนอื่นเป็นเรื่องผิด แต่เจ้าตัวยืนยันความบริสุทธิ์ตราบลมหายใจสุดท้าย นิยายแนวอัตถิภาวนิยมจึงมักวนเวียนอยู่กับพระเอกผู้กระทำความผิดอะไรสักอย่าง แล้วตามดูปฏิกริยาสังคม และตัวเขาต่ออาชญานั้น

กรณี The Moviegoer ความผิดที่ว่าก็คือสัมพันธ์ชู้สาวระหว่าง "ผม" และเคท ญาติห่างๆ เพอซีแสดงให้เห็นความทุกข์ ทรมานของ "ubermensch" หรือ "ยอดคน" ตามนิยามของนิทเช่หมายถึงปัจเจคที่เข้าใกล้ภาวะบรรลุ (น่าจะคล้ายๆ การตรัสรู้ในความหมายของพุทธศาสนา) "ผม" มีอาการหวาดระแวงทุกอย่างรอบตัว ส่วนเคทติดยา และมีแนวโน้มที่จะฆ่าตัวตาย กระทั่งเมื่อทั้งสองก้าวข้ามกำแพงบรรทัดฐาน ศีลธรรม และความคาดหวังจากคนรอบข้าง ถึงได้พบความสุขอย่างแท้จริง (ที่ตลกคือ ชื่อหนังสือแทบไม่เกี่ยวข้องอะไรกับภาพยนตร์เลย "ผม" เรียกคนประเภท "ubermensch" ว่า "moviegover" หมายถึงผู้ที่ไม่อาจทนใช้ชีวิตอยู่กับความจริง จึงต้องหนีเข้าโลกมายา)

สาบานก็ได้ว่าอ่านย่อหน้าข้างบนนี้ เข้าใจง่ายกว่าอ่าน The Moviegoer จริงๆ ตั้งเยอะ

ไม่รู้เพราะอ่านมันต่อจาก The Remains of the Day หรือไง ผลงานของเพอซีเล่มนี้ถึงยิ่งตอกย้ำให้รู้ว่าตัวเองไม่ชอบนิยายอเมริกันแค่ไหน คนประเทศนี้มีอะไรแปลกอย่างหนึ่ง ไม่รู้เพราะไม่มีนักปรัชญาของตัวเองหรือไง ถึงได้วนเวียนอยู่กับแนวคิด new age ชอบใส่ความลึกลับ (mystic) ให้กับทุกสิ่งทุกอย่าง กระทั่งอะไรที่ชัดเจน เป็นเหตุเป็นผลอย่างวิทยาศาสตร์ ก็ยังผ่าเอาศาสนาเข้าไปมั่วซั่ว นักเขียนยุโรปชอบให้ตัวละครเผชิญปัญหาที่แม้มีหลายชั้น หลายแง่มุม ก็ยังชัดเจน จับต้องได้ นักเขียนอเมริกาไม่ยอมใส่ conflict เป็นตัวเป็นตน แต่กลับชอบให้ตัวละครทุกข์นู่น ทุกข์นี่ปราศจากเหตุผล

ขณะ The Outsider และ Crime and Punishment เขียนโดยนักปรัชญาชาวยุโรปผู้สงสัย และตั้งคำถามความเป็นไปในโลก The Moviegoer คือนิยายของนักเขียนอเมริกัน ที่อ่านหนังสืออัตถิภาวนิยาต่อมาอีกทอด หลายบท หลายตอนแทบจะหยิบยกข้อความมาจากหนังสือเรียน Existentialism for Beginners ด้วยซ้ำ สรุปสั้นๆ นิยายเล่มนี้มีสองอารมณ์ ไม่สับสนจับต้นชนปลายไม่ถูก ก็ชัดเจนจนน่าขำ