ใบไม้ใบสุดท้าย (บุนเสิน แสงมะนี)


ใบไม้ใบสุดท้าย เป็นหนังสือลาวเล่มที่สองที่เราเคยอ่าน ความพิเศษของมันคือเป็นรวมเรื่องสั้นรางวัลซีไรต์ประเทศลาว สงสัยมานานแล้วในเมื่อซีไรต์แจกกันทั้งอาเซียน เมื่อไหร่เราจะได้อ่านหนังสือจากนักเขียนประเทศเพื่อนบ้านเสียที ขอบคุณนานมีบุ๊คส์ที่พิมพ์ออกมา หลังจากอ่านคำนำโดยละเอียด พบว่ากติกาซีไรต์ลาวคงต่างจากเมืองไทย แทนที่จะแจกรวมเรื่องสั้น เข้าใจว่าเฉพาะเรื่องแรก ประเพณีและชีวิต เท่านั้นที่ได้รางวัลนี้ ซีไรต์ลาวคงแจกเป็นเรื่องๆ เหมือนนายอินทร์อวอร์ด

อ่านแล้วก็ประหลาดใจอยู่ไม่น้อย ตลอดหกสิบ เจ็ดสิบปีที่เมืองไทยเป็นประชาธิปไตย ลาวปกครองด้วยเผด็จการทหาร กึ่งคอมมิวนิสต์ เตรียมตัวเตรียมใจว่าคงได้อ่านงานอัตถิสังคมนิยม (socialist realism) ซึ่งเป็นการด่านายทุน ยกย่องคนจนแบบดานๆ เหมือนพักหนึ่ง "ปัญญาชน" ไทยชอบเขียนกันนัก แต่ผิดคาด อย่างใน ประเพณีและชีวิต แน่นอนล่ะว่าพระเอกย่อมเป็นหนุ่มบ้านนา แต่ก็ไม่ได้มีเศรษฐีออกมาอาละวาดฟาดหาง ถ้าจะมีผู้ร้าย ก็คงเป็นแค่หมอผี กับความเชื่องมงาย

คนลาวนี้มองโลกในแง่ดีจริงๆ ไม่รู้ว่าเพราะไม่มีใครกล้าออกมาติติงรัฐบาลหรือเปล่า อย่างเรื่องสั้น ใบไม้ใบสุดท้าย ที่เป็นชื่อเล่ม ก็เป็นแค่ความหลังอันข่มขืนของทหารผ่านศึก ผู้แม้จะสูญเสียทุกอย่างไปกับสงคราม แต่ก็อดปลื้มปิติไม่ได้ที่ครั้งหนึ่งเคยจับปืนรับใช้ชาติ เรื่องนี้ก็ไม่มีผู้ร้ายอีกเช่นกัน

ก็แปลกดี สงสัยในสังคมที่คอมมิวนิสต์พัฒนาถึงขีดสุดแล้ว บางทีนายทุน ผู้ร้าย หรือความเป็นอื่น (otherness) อาจไม่จำเป็นอีกต่อไป (เทียบกับสังคมไทยปัจจุบันแล้วเศร้า ที่นับวันคนเรายิ่งจะหยิบยื่นความเป็นอื่นเข้าใส่กันทุกทีๆ ) ที่สำคัญ และทำให้ชอบมากคือเรื่องสั้นของบุนเสินส่งเสริมให้คนมีการศึกษาครับ ไม่เหมือนเรื่องสั้นไทยยุคหลังๆ ที่นักเขียนนอกจากจะประกาศความไม่รู้ของตัวเองแล้ว ยังมานั่งภาคภูมิใจกับมันอีก

ถึงจะชอบวิธีมองโลกแบบคนลาว แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าทักษะทางวรรณศิลป์ของเขายังห่างวรรณกรรมไทยอยู่ไม่น้อย เรื่องง่ายงาม แต่ก็ซ้ำซากจนน่าเบื่อ ถึงจะผิดต่อนานมี แต่แอบกระซิบบอกกันว่ายืนอ่านในร้านหนังสือเถอะครับ ถ้าใครอยากสะสม หรือชอบจริงๆ ค่อยซื้อกลับบ้าน (แฮะๆ )

2 comments:

Unknown said...

ชอบประโยค "ที่นับวันคนเรายิ่งจะหยิบยื่นความเป็นอื่นเข้าใส่กันทุกทีๆ" มากครับ อธิบายอะไร ๆ ในบ้านเมืองเราได้ชัดเจนทีเดียว ...... น่าเศร้านัก

saim said...

wow… what a post i like it very much thanks for publishing this article thanks again enjoyed the posts. lovely.


natural minerals
best naturals
buy curcumin