I. Murdoch's "The Flight from the Enchanter"

เราชอบ Under the Net นิยายเล่มแรกของเมอดอชมากๆ นอกจากมันจะไม่เหมือนผลงานชิ้นอื่นๆ แล้ว เรายังเห็น "เมล็ดพันธุ์" ที่จะเติบใหญ่ไปเป็นเมอดอชแบบที่เรารู้จัก ตอนนี้ก็เกือบสามปีพอดีหลังจากอ่านนิยายเล่มนั้น เรารู้เพิ่มเติมว่าอิทธิพลสำคัญของนักเขียนในดวงใจเราคนนี้คือ P. G. Wodehouse โมทีฟแบบวูดเฮาส์เด่นชัดมากใน Under the Net ความเป็นนิยายขบขัน ตัวเอกที่กระโจนจากสถานการณ์คับขันสถานการณ์หนึ่ง ไปยังอีกสถานการณ์หนึ่ง (ไม่นับคู่หูคนรับใช้ ที่ถอดแบบมาจากจีฟเห็นๆ ) เมอดอชเป็นวูดเฮาส์ในแบบที่ลึกซึ้ง แฝงปรัชญา และโศกากว่าวูดเฮาส์

The Flight from the Enchanter คือนิยายเล่มสองของเมอดอช อิทธิพลของวูดเฮาส์ยังมีให้เห็น แต่ขณะเดียวกันเราก็เริ่มสัมผัสความเป็นเมอดอชยุคหลังมากขึ้น เช่นตัวละครมหาศาล ทุกๆ บทใหม่จะต้องมีตัวละครเพิ่มขึ้นตัวหนึ่ง เคยเขียนไปแล้วว่า An Accidental Man คือนิยายของเมอดอชที่มีตัวละครเยอะสุด เราก็ยังยืนยันเช่นนั้น The Flight from the Enchanter อาจจะมีจำนวนผู้เล่นมากกว่าก็จริง แต่เมอดอชในปี 1955 (่ก่อนหน้า The Accidental Man สิบหกปี) ยังไม่สามารถจัดการจับตัวละครของตัวเองได้ ผู้เล่นมากมายเหมือนกับจะมาเป็นตัวประกอบประดับหนังสือเสียมากกว่า บางคนก็อุตส่าห์มีอรัมภบทเสียยาว แต่เอาเข้าจริง ก็หายสาบสูญไปจากนิยายเสียครึ่งค่อนเล่ม

แต่ปัญหาหลักเลยที่ทำให้ The Flight from the Enchanter เป็นนิยายที่ล้มเหลวคือ ถ้ามองว่านี่คือนิยายขบขันตามขนบของวูดเฮาส์ อย่างน้อยๆ คนอ่านจะต้องรัก ชอบ หรือรู้สึกดีกับตัวละคร เคยเขียนไปอีกเหมือนกันว่า A Word Child คือนิยายเมอดอชที่ตัวเอกมีพฤติกรรมน่ารังเกียจที่สุด อันนี้ต้องขอถอนคำพูด ไม่ใช่แค่เฉพาะตัวเอกเท่านั้น แต่ The Flight from the Enchanter เต็มไปด้วยตัวละครที่ทั้งโง่ หยิ่ง เงี่ยน เพี้ยน หรือเลวอย่างไม่มีเหตุผล ตัวเอกของ A Word Child อาจจะเป็นคนน่ารังเกียจ แต่อย่างน้อยนิยายเล่มนั้นก็เป็นโศกนาฏกรรม ไม่มีอะไรอีกแล้ว น่าหงุดหงิดไปกว่านิยายสุขนาฏกรรมที่เราเกลียดตัวละครเอก

เราควรหัวเราะอย่างนั้นหรือ เมื่อบรรดาผู้หญิงแก่สติไม่ดีขี้หลงขี้ลืม มาช่วยโรซา ผู้หญิงที่ทั้งโง่ และควบคุมตัวเองไม่ได้ จากเงื้อมมือของจอมบงการ ซึ่งมุ่งร้ายต่อเธอ และน้องชายโดยปราศจากเหตุผล เราควรหัวเราะอย่างนั้นหรือเมื่อแอนเนต ผู้หญิงที่ทั้งโง่ และหยิ่งยะโสกระโดดเข้าใส่โรซา หลังจากโรซ่าขัดขวางการเต้นรำอย่างโรแมนติกระหว่างเธอ และเศรษฐีหนุ่ม อดีตสามีของโรซา ผู้ชอบทำตัวลึกลับ เราคนหนึ่งละที่ไม่ขำด้วย

The Flight from the Enchanter น่าจะติดสามสี่อันดับท้ายๆ นิยายของเมอดอช เมื่อเรียงตามความชอบ ถ้ามองว่า The Sandcastle หรือนิยายเล่มถัดไปของเดม เป็นนิยายที่สอบผ่านแล้ว ก็ยังน่ายกย่องที่เมอดอชได้เรียนรู้จากความล้มเหลวของตัวเอง