J. Piaget's "Structuralism"

หมายเหตุ: Struturalism แปลเป็นไทยได้ว่า "โครงสร้างนิยม" ซึ่งเป็นคำแปลที่เห่ยมาก

ถ้าเปิด wikipedia แล้วหาคำว่า structuralism จะได้ตัวอย่างสุดคลาสสิกคือฟองสบู่ อธิบายง่ายๆ คือแต่ละอณูบนฟองสบู่ แค่พยายามรักษาสภาพเสถียรของแรงตึงผิว แต่ว่าพอพิจารณาทั้งฟอง กลับได้โครงสร้างทรงกลมออกมา

งงหรือเปล่า? เอาแบบนี้ดีกว่า สมมติว่ามีกฎข้อหนึ่งที่บอกว่า "คนไทยต้องอ่านหนังสือโดยเฉลี่ยปีละ 6 บรรทัด" พอถึงคืนวันที่ 31 ธันวาคม นายหมูยังไม่ได้อ่านหนังสือเลยสักบรรทัดตลอดปีนี้ ซึ่งถ้าเอาปริมาณการอ่านหนังสือของคนทั้งประเทศรวมถึงนายหมูมาหาค่าเฉลี่ย จะไม่ถึง 6 บรรทัด ดังนั้นจะบังเกิดปาฏิหาริย์ พลังจักรวาลอะไรสักอย่างซึ่งบังคับให้นายหมูอ่านหนังสือในปริมาณที่ทำให้ค่าเฉลี่ยทั้งประเทศเท่ากับ 6 บรรทัดพอดี

นี่แหละ structuralism...

...ไม่ใช่หรอก แต่ก็ประมาณนี้แหละ

"Structuralism" ของจีน เพียกอตคือหนังสือแนะนำปรัชญาโครงสร้างนิยม เพียกอตใช้ตัวอย่างจากหลายสาขาวิชา ตั้งแต่คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ ชีวะ จิตวิทยา มานุษยวิทยา ภาษาศาสตร์ แล้วก็สังคมศาสตร์ แต่เนื่องจากเพียกอตเป็นนักจิตวิทยา ดังนั้นในบทจิตวิทยา คำอธิบายจะชัดเจนและเข้าใจง่ายกว่าเพื่อน อีกตัวอย่างว่าด้วยการรับรู้ของมนุษย์ เพียกอตบอกว่ามนุษย์เราไม่ได้รับสิ่งเร้าเข้าไปเป็นส่วนๆ แต่ว่าสิ่งเร้าแต่ละตัวจะบวกเอาโครงสร้างโดยรวมของสิ่งเร้าตัวอื่นๆ ในชุดของมันเข้าไปด้วย เรียกแนวคิดนี้ว่าจิตวิทยาแบบ gestalt อีกตัวอย่างคือการเรียนรู้ของเด็ก (ซึ่งตรงแนวทางวิจัยของเพียกอตนั่นเอง) เด็กเพิ่งเกิดไม่ได้เรียนรู้จากประสบการณ์เป็นข้อๆ แต่ว่าประสบการณ์แต่ละตัวบรรจุโครงสร้าง ซึ่งช่วยให้เด็กเรียนรู้ประสบการณ์อื่นๆ ที่แม้จะยังไม่เกิดขึ้นกับตัวเองก็ตาม ทฤษฎีนี้คล้ายๆ ทฤษฎีทางภาษาของชอมสกี้

พอดีกว่า โดยรวมถือว่านี่เป็นหนังสือที่อ่านเข้าใจง่ายเลยล่ะ สำหรับปรัชญาชวนงุนงงตัวนี้ ไม่ค่อยอยากมานั่งอธิบายมาก เพราะยอมรับว่าตัวเองก็เพิ่งศึกษา อธิบายผิดๆ ถูกๆ แล้วจะหน้าแตกเปล่าๆ

ปล. จริงๆ แล้วที่ต้องมาอ่าน Structuralism เพราะอยากเข้าใจ Structural-Marxism ของ Althusser ซึ่งจะพูดถึงในโอกาสต่อไป รวมไปถึง Structural-psychoanalysis ของ Lacan ด้วย