J. Agee's "A Death in the Family"

ไม่เคยได้ยินชื่อเจมส์ อกีมาก่อน พออ่าน A Death in the Family จบ ลองค้นประวัติหมอคร่าวๆ ก็เลยทราบว่าแกมีผลงานเขียนอยู่ไม่น้อย แต่หนักไปทางบทหนัง บทวิจารณ์ภาพยนตร์ มากกว่านิยาย A Death in the Family ตีพิมพ์ภายหลังจากที่แกเสียชีวิต และได้รางวัลพูลิตเซอร์ไพรซ์ เป็นนิยายเล่มสุดท้าย และเล่มที่สองของอกี

ก็เลยตอบไม่ถูกเลยว่าสาเหตุที่เราคิดว่ามันแย่ เพราะอกีไม่มีโอกาสได้แก้ไขต้นฉบับนิยายตัวเอง หรือเพราะประสบการณ์การเขียนของหมอยังน้อยอยู่กันแน่ ซึ่งก็เป็นได้ทั้งนั้น เพราะรู้สึกว่าถ้าให้เอามาปรับแต่ง ยกเครื่อง ตัดออกสักห้าสิบหน้า นี่คงเป็นนิยายที่ดีทีเดียว ขณะเดียวกันชัดเจนว่าผู้เขียนมีประสบการณ์ข้องแวะกับภาพยนตร์มากกว่านิยาย A Death in the Family สมชื่อนิยาย คือเกี่ยวกับการสูญเสียสมาชิกครอบครัว ไม่ใช่หัวข้อใหม่ แต่อกีพยายามเล่นกับการรับรู้ข่าวร้าย ในช่วงวันสองวันระหว่างเกิดเหตุ มากกว่าผลกระทบระยะยาว ช่วงกลางๆ เรื่องก็เลยเป็นบทสนทนา real time ซึ่งถ้าทำออกมาดี น่าจะเป็นแนวทางใหม่สำหรับเนื้อเรื่องทำนองนี้ แต่เหมือนกระดูกการเขียนของอกียังไม่แข็งพอ ก็เลยออกมาน่าเบื่อแปร่งๆ มีช่วงอึดอัดเหมือนไม่รู้คนเขียนต้องการพูดอะไร ก็เลยให้ผู้คนมานั่งจิ๊จ๊ะกัน มีตัวละครตัวนู้นตัวนี้ ซึ่งคนอ่านไม่สามารถ visualize ตามได้ เพราะไม่เคยปรากฎตัวออกมาเต็มไปหมด จุดนี้จะไม่มีปัญหาเลยถ้าเป็นภาพยนตร์ เพราะเมื่อมีนักแสดงมาเล่นให้ดู ผู้ชมก็ไม่ต้องมานั่งนึกภาพตามให้ยุ่งยาก

แม้ไม่ค่อยอยากว่าคนเขียน แต่รู้สึกว่าอกีเป็น "มือใหม่" ชะมัด สไตล์การเล่าเรื่องไม่แน่นอน ช่วงแรกเหมือนจะเล่นกับความรู้สึก รายละเอียดพวกเสียงรถยนตร์ เสียงฉีดน้ำรดต้นไม้ หรือความรู้สึกตัวละครเจาะลึก มีกระทั่งย่อหน้าใหญ่ๆ แบบกระแสสำนึก แต่พอมากลางๆ เรื่องกลับเป็นบทสนทนาต่อๆ กัน ตรงนี้เลยทำให้อารมณ์การอ่านติดขัด ไม่รู้ว่าต้องนึกภาพตามแค่ไหน เหมือนผู้เขียนจับจุดด้อยจุดแข็งตัวเองไม่ถูก ก็เลยใส่ๆ อะไรเท่าที่นึกได้

ถ้าจำไม่ผิดรู้สึกเหมือนตัวเองไม่เคยชอบหนังสือรางวัลพูลิตเซอร์เลย เล่มสุดท้ายที่อ่านคือ American Pastoral ซึ่งแย่กว่านี้ (เพราะมันยาวกว่า) ไม่ทราบเหมือนกันว่าเป็นรสนิยมเรากับกรรมการไม่ตรงกัน หรือเราไม่ชอบวรรณกรรมอเมริกันโดยรวมกันแน่