ความน่าจะเป็น (ปราบดา หยุ่น)

วันก่อนจัดห้องอยู่ดีๆ เจอหนังสือเล่มนี้ จำไม่ได้จริงๆ ว่าซื้อมาตั้งแต่เมื่อไหร่ ไม่ใช่ไม่เคยอ่านนะ แต่ตอนนั้นคุ้นๆ ว่ายืมเพื่อนมา นั่งคิดอยู่พักใหญ่จึงถึงบ้างอ้อว่าประมาณต้นปีที่แล้ว ไปช่วยรุ่นน้องย้ายบ้านก็เลยได้มรดกตกทอด เป็นหนังสือสามสี่เล่มของพี่คุ่น

อย่างที่บอกว่าเคยอ่านแล้ว แต่ที่หยิบมันขึ้นมาอ่านอีกเป็นด้วยความอยากรู้อยากเห็น ถ้าใครยังจำได้ หลายปีก่อนตอน ความน่าจะเป็น ได้รางวัลซีไรต์ เกิดทั้งกระแสต่อต้าน และสนับสนุน ซึ่งจนถึงทุกวันนี้แรงกะเพื่อมดังกล่าวก็ยังคงสัมผัสได้ในแวดวงวรรณกรรม (แม้ว่าท่าทางกระแสตัวหนึ่งจะหลงเหลืออยู่มากกว่าอีกตัวหนึ่งก็ตาม) ความน่าจะเป็น คือจุดเริ่มต้น "love affair" ระหว่างเรากับพี่คุ่น มีทั้งความชิงชัง สุดแสนจะหมั่นไส้ ไปถึงชื่นชม คุณปราบดาเป็นผู้ชายที่เคยกล่าวว่า "ไม่สนใจการเมือง เพราะรู้สึกว่านักการเมืองเลวหมดทุกคน" (คะแนนติดลบ) จนถึงช่วงหนึ่งที่สังคมตกอยู่ใต้กระแสมวลชน คุณปราบดาคือหนึ่งในกระบอกเสียงแห่งเหตุและผล (ได้แต้ม)

อยากรู้จริงๆ ว่าตัวเราจะคิดยังไงกับ ความน่าจะเป็น กันแน่ เมื่อเวลาผ่านไปเกือบสิบปี ตอนนี้อคติ อะไรต่อมิอะไรก็คงจางหายลงไปเยอะ ณ วันนี้พอได้กลับมาเยือนมันอีกหน รู้สึกเหมือนตัวเองมองผลงานชิ้นนี้อย่างชัดเจนขึ้น เรื่องที่ดี เราก็ยอมรับว่าพี่คุ่นเขียนดีจริงๆ ส่วนเรื่องที่แย่ อ่านวันนี้ก็รู้เลยว่า มันแย่จริงๆ ว่ะ (ฮา)

ความน่าจะเป็น ก็เหมือนรวมเรื่องสั้นไทยทั่วไปที่มีทั้งดีและไม่ดี และไม่ได้มีในอัตราส่วนที่ผิดปกติแต่อย่างใด เรื่องที่แต่ก่อนไม่เคยชอบอย่าง ตามตาต้องใจ, อะไรในอากาศ, ด้วยตาเปล่า มาวันนี้นอกจากจะไม่ชอบแล้ว ก็ยังฟันธงเลยว่าผู้เขียนดำน้ำแน่ๆ เป็นความล้มเหลวที่ไม่อาจแก้ตัว เพราะในฐานะนักอ่าน เราเชื่อว่าตัวเองฉลาดพอจะสิ้นสงสัยว่า "คุณปราบดาคงรู้อะไรบางอย่างที่เราไม่รู้"

แต่ขณะเดียวกันเรื่องที่เคยไม่ชอบเช่น เหตุการณ์กรรมซ้ำเล่า กลับรู้สึกว่าเป็นเรื่องสั้นที่น่าสนใจ ในความไม่เล่าเรื่องของมัน กลับรู้สึกถึงความอบอุ่น และเครือข่ายโยงใยแต่ละชีวิตในสังคม อุปกรณ์ประกอบฉาก อาจไม่ใช่เรื่องที่ดีนัก แต่คุณปราบดาก็สามารถยึดจับ และเล่นกับโจทย์ที่ตัวเองตั้งไว้ตั้งแต่ต้นจนจบ ความน่าจะเป็น และ มารุตมองทะเล คือสองเรื่องที่รู้สึกมาแต่ไหนแล้วว่าดี แต่เหมือนชอบเรื่องหลังน้อยลง (อาจเพราะมันเป็น "ตัวตน" ของปราบดา หยุ่นที่เราได้สัมผัสมาจนชินชา) ส่วนเรื่องแรก คุณปราบดาผนวกเอาเอกลักษณ์ของผลงาน pre- และ post-last life in the universe เอาไว้ได้อย่างเหมาะสม

ทุกครั้งที่ได้ยินชื่อ "ปราบดา หยุ่น" เรารู้สึกเสมอว่าผู้ชายคนนี้ได้ซีไรต์เร็วเกินไป (เราชอบผลงานส่วนใหญ่ที่ออกภายหลัง ความน่าจะเป็น แสดงให้เห็นถึงอาการบรรลุนิติภาวะในทางความคิด) ไม่ว่าพี่คุ่นจะทำอะไรต่อ ก็ขอติดตาม และให้กำลังใจก็แล้วกัน