บทเรียนจากคนเหล็ก

หากจะมีสักวันที่เรายอมรับว่า การเมืองเหลืองแดงเป็นปรากฏการณ์ถาวรในบ้านเรา เราควรปรับตัวเช่นไรให้ทั้งสองสีกลายเป็นกลุ่มการเมืองเพื่อสาธารณะประโยชน์ของชาติอย่างแท้จริง ถึงจะมีไฟจราจรเหลืองแดง แต่ก็ไม่ใช่ว่าประเทศไทยจะต้องติดแหง๊กไปไหนไม่ได้ ยกตัวอย่างอเมริกา อเมริกาจริงๆ แล้วก็มีสองสีเหมือนกันคือแดง (รีพับลิกัน) และน้ำเงิน (เดโมแครต) แต่ละรัฐก็มีสีประจำของตัวเอง เช่น รัฐชายฝั่งมักเป็นรัฐสีน้ำเงิน เลือกตั้งกี่ทีๆ ตัวแทนจากเดโมแครตก็คว้าพุงปลาไปกินหมด ส่วนรัฐภายในประเทศเป็นรัฐสีแดง

แคลิฟอร์เนียนั้นถือเป็นรัฐสีน้ำเงิน แต่ความพิเศษของแคลิฟอร์เนียคือแปดปีที่ผ่านมา ผู้ว่าการรัฐคือนายคนเหล็ก อาโนลด์ ซึ่งเป็นตัวแทนจากรีพับลิกัน (คล้ายๆ กับที่บิล คลินตันเป็นผู้ว่ารัฐอาคันซอร์ ทั้งที่รัฐนั้นเป็นรัฐสีแดง) สาเหตุก็เพราะชาวบ้านชาวช่องเขารู้กันว่าอาโนลด์เป็นรีพับลิกันก็แค่ในนามเท่านั้น นโยบายสำคัญๆ เช่น ด้านสิ่งแวดล้อมหรือพลังงานของคนเหล็กใกล้เคียงกับเดโมแครตมากกว่า

กลุ่มสีของอเมริกานั้นไม่ได้เป็นปึกแผ่นชัดแจ้งเหมือนกับของคนไทย ชนิดที่ว่า หยิบคนใส่เสื้อแดงมาคนหนึ่งก็เดาได้เลยว่าหมอนี่อ่านประชาไท เชียร์ทักษิณ เกลียดอภิสิทธิ์ ต่อต้านอำมาตย์ ไม่นิยมเจ้า และอะไรอีกก็ว่ากันไป ซึ่งเอาจริง มนุษย์เรามันซับซ้อนกว่านั้นมาก กว่าเราจะตัดสินใจหยิบเสื้อสีไหนมาใส่ ก็ต้องต่อสู้กับความขัดแย้งทางอุดมการณ์ในตัวเองเสียมากมาย ในอนาคต เราจึงอยากเสนอให้มีกลุ่มสีอื่นๆ ที่กระจัดกระจายออกไปจากกลุ่มสีหลัก เช่น “เสื้อเหลืองรักทักษิณ” “เสื้อแดงเชียร์ป๋าเปรม” “เสื้อเหลืองอยากคืนสันติภาพสู่เขาพระวิหาร” หรือ “เสื้อแดงปล่อยให้เขายึดทรัพย์มันไปเถอะ” (ฟังดูคล้ายๆ “Jew for Jesus” ไหม)

ที่ผ่านมาต้องชื่นชมกลุ่มเสื้อเหลืองกับบทบาทกรณีต่อต้านโรงงานอุตสาหกรรมมาบตาพุด ไม่แน่ใจเหมือนกันว่าโดยรายละเอียดขององค์กรแล้ว ที่พันธมิตรฯ ภาคตะวันออกลุกขึ้นมาทำเรื่องนี้จนสำเร็จได้นี่รับแรงสนับสนุนมาจากส่วนกลางสักแค่ไหน (เพราะไม่ค่อยเห็นตัวเป้งๆ ในผู้จัดการออกมาอวดอ้างผลงานนี้เท่าไหร่ กลับเป็นประชาไทเสียอีกที่รับลูก เล่นข่าวมาบตาพุดอยู่เนืองๆ ) กรณีนี้น่าจะเป็นตัวอย่างว่า ไม่จำเป็นที่คนเสื้อเหลืองทุกคนต้องหมกมุ่นอยู่กับการเอาคุณทักษิณกลับมาติดคุก หรือปกป้องพระเจ้าอยู่หัว อาจจะมีคนเสื้อเหลืองบางกลุ่มที่รู้สึกว่าโรงงานอุตสาหกรรมซึ่งปล่อยมลพิษทำลายสภาวะแวดล้อมและสุขภาพของผู้คนเป็นเรื่องคอขาดบาดตายมากกว่า พวกเขาจึงอาศัยเส้นสายในกลุ่มการเมืองภาคประชาชน ใช้รัฐธรรมนูญปี 50 ผลักดันให้เกิดสิ่งนี้ขึ้น

เราจะได้ยินคำพูดทำนองนี้บ่อยๆ ว่า จะตัดสินกลุ่มการเมืองภาคประชาชนต้องไม่ดูที่ตัวผู้นำ แต่ต้องดูว่าผู้เข้าร่วมชุมนุมมาด้วยเจตนาเช่นไร มันอาจจะจริงในต่างประเทศหรือในภาคทฤษฎี แต่ที่ผ่านมาในเมืองไทย การเข้าร่วมกับสีใดสีหนึ่ง ก็คือการปิดตาข้างเดียวมองข้ามข้อเสียของผู้นำ พลังมวลชนของเราจึงถูกผลักดันไปใช้ในทางไม่สร้างสรรค์ เช่น ไม่ว่าคุณจะเข้าร่วมกับสีแดงด้วยความคิดเช่นไร คุณคงไม่อาจปฏิเสธได้ว่าชื่อและตัวตนของคุณมีส่วนช่วยให้คุณทักษิณล้างบาปในคดียึดทรัพย์ มิหนำซ้ำการเข้าร่วมกลุ่มก็คือการเสพสื่อ เสพไปเรื่อยๆ จนในที่สุดจากไม่ค่อยเห็นด้วยกับบางนโยบายของผู้นำ ก็เปลี่ยนมาเห็นดีเห็นงาม เหมือนกับชนชั้นกลางมีการศึกษาในกรุงเทพแต่พอใส่เสื้อเหลืองก็มองเห็นประวัติศาสตร์เขาพระวิหารที่บิดเบือนกันหมด

ขณะนี้เรามีคำพูดยอดฮิตว่า “ไม่เล่นกีฬาสี” หมายถึงไม่ฝักใฝ่สีใดสีหนึ่ง และถึงแม้ว่าจากโพลตรวจสอบ คนไทยมีแค่สิบเปอร์เซ็นต์กว่าๆ เท่านั้นที่ยอมรับว่าตัวเองมีสี ในอนาคตข้างหน้าการเมืองเหลืองแดงอาจจะยิ่งปฏิเสธได้ยากในสังคม (ผมไม่เชื่อว่าอีกเก้าสิบเปอร์เซ็นต์ที่บอกว่าไม่เล่นกีฬาสีจะไม่แอบเชียร์สีไหนเลย) แม้แต่การเมืองสายหลักก็คงวนเวียนอยู่กับการเมืองภาคประชาชนด้วย นี่ไม่ใช่ความเป็นจริงที่น่ากลัวหรือน่ารังเกียจเสมอไป และการแยกย่อยสีหลักไม่ใช่การทำให้แต่ละสีนั้นอ่อนแรงลง แต่เป็นการใช้ความหลากหลายเพื่อความเข้มแข็งของทั้งกลุ่มการเมืองเองและประเทศชาติต่างหาก