G. Swift's "Last Orders"

สวิฟท์มีนิยายเข้าชิงบุคเกอร์ไพรซ์สองเล่ม เล่มแรกคือ "Waterland" และอีกเล่มคือ "Last Orders" ถึงแม้จะเป็น "Last Orders" ที่ได้รางวัล แต่ส่วนตัวแล้วชอบ "Waterland" มากกว่า นิยายสองเรื่องนี้มีทั้งความเหมือน และความต่างที่น่าสนใจ ความเหมือนอยู่ตรงประเด็นประวัติศาสตร์ซ้ำรอยเดิม หมายถึงเหตุการณ์ซึ่งเกิดกับรุ่นปู่ ย้อนกลับมาเกินกับรุ่นหลานได้อีกคราว ในแง่มุมที่คล้าย หรือกลับหน้าเป็นหลังโดยสิ้นเชิง (จะเรียกว่ากงกำกงเกวียนก็ได้) ประเด็นนี้พบได้ทั้งใน "Waterland" ซึ่งเล่าประวัติศาสตร์ 200 ปีครอบครัวหนึ่งตั้งแต่รุ่นทวด และ "Last Orders" ซึ่งเป็นประวัติศาสตร์ 100 ปีของสี่ครอบครัว

แต่ความแตกต่างน่าตกใจคือ ขณะที่ "Waterland" มีจุดเด่นอยู่ตรงฉาก ดินแดนทุ่งราบเปียกชื้นในอังกฤษ "Last Orders" กลับเป็นนิยายที่แทบไม่มีฉาก ไม่มีการบรรยายความใดๆ ทั้งสิ้น เป็นตัวละครล้วนๆ ผลัดกันมาเล่าเรื่องราวของตัวเอง พูดในแง่ดีคือ "Last Orders" อ่านง่ายมาก ถึงจะยาว 300 หน้า แต่เอาเข้าจริงๆ มีหน้าว่าง หน้าเปลี่ยนบทเสียเยอะ อ่านปรู๊ดเดียวจบแล้ว แต่เพราะมันไม่มีฉาก ไม่มีสถานที่ เลยทำให้อารมณ์กวีของมันด้อยกว่า "Waterland"

"Last Orders" เล่าเรื่องราวเพื่อนรักสี่คน แจค เรย์ วิค และ เลนนี หลังแจคเสียชีวิตด้วยโรคร้าย เพื่อนอีกสามคน และลูกบุญธรรมของแจค ที่ชื่อวินซ์ เดินทางไปโปรยอัฐิตามคำขอสุดท้าย ระหว่างการเดินทาง คนอ่านได้รู้เบื้องลึกเบื้องหลังตัวละครทั้งสี่ ซึ่งโยงไปหาคนใกล้ตัวคนอื่นๆ เอมี่ จูน แซลลี คารอล แคท ฮัสซีน ว่าไปแล้ว "Last Orders" เป็นนิยายที่เปลืองตัวละครที่สุดเล่มหนึ่ง

สวิฟท์ท่าทางจะฝังใจประเด็นโศกนาฏกรรมในครอบครัว แม่ซึ่งสูญเสียลูก พ่อซึ่งทะเลาะกับลูก และลูกที่ไม่อยากสืบทอดกิจการของครอบครัว เป็นอีกประเด็นที่ปรากฏใน "Waterland" เช่นกัน "Last Orders" น่าสนใจตรงตัวละครส่วนใหญ่เป็นผู้ใช้แรงงาน ประชาชนชั้นสองของประเทศอังกฤษ แต่แทนที่สวิฟท์จะตอกย้ำประเด็นความขัดแย้งเดิมๆ ระหว่างชนชั้น ดูเขาเอาใจใส่ และให้เกียรติตัวละครเกินกว่านั้น ทั้งแจค คนขายเนื้อ เรย์ นักพนันม้า วิค สัปเหร่อ และเลนนี คนขายผัก ล้วนแล้วแต่มีชีวิต จิตใจ ต่อสู้ และประสบปัญหาเฉกเช่นคนธรรมดาทั่วไป

ถ้าจะตินิดหนึ่ง ก็อาจเป็นฉากจบที่เรียบๆ ธรรมดา ให้เปรียบ "Last Orders" ก็เหมือนผ้าถักทอซึ่งไม่ได้เย็บขอบ รุดหลุ่ยได้ง่าย แต่บางคนก็มองว่าเป็นเสน่ห์ได้เหมือนกัน