M. Lowy's "Morning Star"

มิคาเอล เลอวูเขียน Morning Star ขึ้นมาด้วยความรัก อันนี้ไม่มีใครกล้าเถียง แต่ประเด็นหลักของหนังสือเป็นจริงหรือเปล่า อันนี้ต่างหากที่เรายังตั้งข้อสงสัย เลอวู เป็นนักคิดและเป็นศิลปินเซอร์เรียลลิสต์ เขาพยายามบอกว่าภายหลังการตายของอังเดร เบรอตง ขบวนการเซอร์เรียลลิสต์ยัง alive and kicking เซอร์เรียลลิซึมไม่เหมือนขบวนการทางศิลปะอื่นๆ ไม่เหมือนกับคิวบิซึม ฟลอวิซึม ดาดาอิซึม ฯลฯ เพราะมันเป็นลัทธิปรัชญา การเคลื่อนไหวเพื่อเปลี่ยนแปลงสังคม ควบคู่ไปกับขบวนการทางศิลปะ ดังนั้นตราบใดที่เรายังไปไม่ถึงยุคพระศรีอาริย์ เซอร์เรียลิซึมก็จะยังคงอยู่คู่โลกเสมอ

อ่านแล้วก็แอบเถียงในใจ อยากรู้ชะมัด เลอวูจะกล้าพูดแบบนี้ต่อหน้าคิวบิส ฟลอวิส และดาดาอิสคนอื่นหรือเปล่า

อย่างไรก็ดี หนังสือเล่มนี้ช่วยให้เรา ในฐานะแฟนศิลปะเซอร์เรียล รู้สึกดีว่าเซอร์เรียลิสต์ยังไม่ตายจริงๆ ด้วย Morning Star รวบรวมผลงานศิลปะแนวเซอร์เรียล ภายหลังยุคดาลี มากริตต์ ตองกี เรย์ และบิ๊กเนมคนอื่นๆ ได้เห็นรูปที่เลอวูรวบรวมมา ก็พอเชื่อได้ว่าเซอร์เรียลลิสต์น่าจะยังมีจริง (แต่ไม่แน่ใจว่าศิลปินเหล่านั้นรู้ตัวหรือเปล่าว่าถูกเหมารวมเป็นเซอร์เรียลลิสต์ไปเรียบร้อยแล้ว อย่างเดอบอร์ด นี่เราว่าไม่น่าใช่ แกเป็นมาร์กซิส และเป็นนักปฏิวัติสังคม แต่ไม่เห็นจะเกี่ยวอะไรกับเซอร์เรียลลิสต์เลย) ดังนั้นคำถามที่เราอยากขบคิดมากกว่าคือ อะไรทำให้งานศิลปะชิ้นหนึ่งเซอร์เรียลขึ้นมาได้ (โดยไม่จำเป็นต้องเกี่ยวข้องอะไรกับการปฏิวัติสังคม)

บทที่สนุกที่สุดว่าด้วยเคลาเดอร์ คาฮูน เธอเป็นคนยิว เป็นเลสเบี้ยน เป็นช่างภาพเซอร์เรียลลิสต์ ผู้มีชีวิตอยู่ช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง และเมื่อกองทัพเยอรมันเข้ายึดครองบ้านเกิดของเธอ คาฮูนและหญิงคนรักช่วยกันพิมพ์โปสเตอร์ต่อต้านนาซี โดยสนับสนุนให้ทหารเยอรมันหนีสงคราม และถ้าถูกผู้บังคับบัญชาจับได้ ก็ให้ใช้ปืนยิงพวกนายพลเสียเลย! (สโลแกนของเธอคือ "ชาวเยอรมันปะทะนาซีเยอรมัน") สุดท้ายคาฮูนและคนรักถูกจับตัว แต่ชัยชนะของฝ่ายสัมพันธมิตรในวินาทีสุดท้าย ช่วยให้เธอไม่ต้องถูกประหาร คาฮูนถูกจับเข้าคุก และได้พบทหารเยอรมันที่ติดคุกเพราะหนีสงคราม (เลอวู สมกับที่เป็นพวกโรแมนติก เล่าเรื่องราวตอนนี้เหมือนกับว่า ที่คนเหล่านี้หนีทหารเพราะถูกเปิดหูเปิดตาด้วยโปสเตอร์ของคาฮูน)

ฮัลโหลๆ กาย แมดดิน ณอง-ปิแอร์ ฌอเนต คาลอส ซาอูรา พวกคุณอยู่ไหน เอาชีวิตเธอคนนี้ไปสร้างเป็นหนังด่วน!