H. James's "The Europeans"

ไม่ได้อ่านเฮนรี เจมส์มากพอจะพูดได้อย่างเต็มปากว่าอะไรคือเอกลักษณ์ของแก แต่พอเอา The Europeans ไปเทียบกับ The Wings of the Dove ก็พอเห็นความคลายคลึงเป็นนัยๆ เจมส์ชอบผลักตัวละครเอกของเขา ไปยังจุดหักเหทางศีลธรรม จุดที่ตัวเอกจะต้องตัดสินใจในเรื่องใหญ่ๆ แต่ว่า dilemma และ conflict แทนที่จะเผยให้คนอ่านรับรู้ชัดๆ และร่วมตัดสินใจไปกับตัวละคร กลับถูกซ่อนอยู่ก้ำกึ่งกันระหว่างสิ่งที่ตัวละครพูด และสิ่งที่พวกเขาไม่ยอมพูด บ่อยครั้งที่เจมส์ทิ้งคนอ่านไว้กับการตัดสินใจค้างๆ คาๆ ของตัวละครจนจบเรื่องไปแล้ว

อย่าง The Europeans ก็เป็นนิยาย ที่ทั้งเล่มก็ถูกเขียนขึ้นมา เพื่อนำไปสู่การตัดสินใจครั้งสำคัญในตอนท้ายของยูจิเนีย บารอนหญิงชาวเยอรมัน ผู้เดินทางมาเยี่ยมญาติในอเมริกา เพื่อตามหารักแท้ ความสำเร็จ อิสรภาพ หรือว่าเงินตรา ยูจิเนียต้องเลือกว่าจะ "รับรัก" โรเบิร์ต แอกตันดีหรือไม่ เขาเป็นผู้ชายที่เหมือนจะสมบูรณ์พร้อมไปทุกทาง และสามารถให้ทุกอย่างที่เธอปรารถนา แม้การตัดสินใจของเธอจะชัดเจน แต่ในย่อหน้าสุดท้าย เจมส์จงใจเล่าให้คนอ่านฟังว่าเกิดอะไรขึ้นกับตัวละครในเรื่องบ้าง ทุกตัว ยกเว้นยูจิเนีย เพื่อสร้างความคลุมเครือบางอย่าง ให้ตามหลอกหลอนผู้อ่าน แม้นิยายจะจบลงไปแล้ว

The Europeans มีวิธีการเล่าและลำดับเรื่องที่แปลกประหลาดเอาการ แต่ละบทอิงอยู่บนความสัมพันธ์ของตัวละครคู่หนึ่ง ฉากต่อฉากอาจเกิดขึ้นห่างกันเป็นอาทิตย์ๆ ทยอยเข้ามาอย่างต่อเนื่อง และเมื่อเปลี่ยนบท เปลี่ยนชุดตัวละคร เจมส์ก็กลับไปตั้งต้นนับหนึ่งใหม่ และลำดับเฉพาะฉากของตัวละครในบทนั้น วนเวียนแบบนี้ไปเรื่อยๆ เป็นการลำดับเรื่องโดยให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์ระหว่างตัวละคร มากกว่าเหตุการณ์ก่อนหลังตามปฏิทิน (ซึ่งเอาเข้าจริง อาจเพราะนิยายทั้งเล่มนี้ ไม่ได้มี "เหตุการณ์" อะไรเกิดขึ้นเลยก็ได้)