G. Martinez's "The Oxford Murders"

ตั้งแต่อุมแบโต เอโคเขียน The Name of the Rose หนังสือเล่มนั้นก็กลายเป็นความใฝ่ฝันบางอย่างของนักเขียน เพราะมันเป็นนิยายที่ทั้งอ่านสนุกและชวนขบคิด ถ้าพูดให้เจาะจงลงไป นี่คือความใฝ่ฝันของนักเขียน "นิยายนักสืบ" หากจะกล่าวว่านิยายนักสืบทุกเล่มที่พยายามถีบตัวเองให้พ้นจากการอ่านเพื่อความบันเทิงล้วนๆ หนีไม่พ้นจะลอกโมเดลบางอย่างมาจาก The Name of the Rose คงไม่เกินความจริงนัก (และนี่คือสาเหตุที่ทำไมนิยายนักสืบย้อนยุคถึงเป็น genre ย่อยที่ฮิตมากๆ )

ซึ่งแน่นอนว่าก็ต้องมีทั้งที่ประสบความสำเร็จและล้มเหลว และส่วนใหญ่จะเป็นอย่างหลังเสียมากกว่า The Critique of Criminal Reason เป็นนิยายนักสืบที่ให้เอมมานูเอล คานท์เป็นพระเอกและ "โคตรห่วย" ขณะที่ The Interpretation of Murder ที่มีฟรอยด์เป็นตัวเอก สนุกและเข้าท่ากว่าที่คิด

The Oxford Murders น่าจะเป็นความสำเร็จสูงสุดแล้วของนิยายที่พยายามมาทางนี้ ประการหนึ่งอาจเพราะมันไม่ได้พยายามลอกแบบ The Name of the Rose ชัดเจนเกินไปนัก เหตุการณ์ทั้งหมดเกิดในยุคปัจจุบัน ใช้นักคณิตศาสตร์แทนนักปรัชญา อันที่จริง The Oxford Murders ใกล้เคียงกับ Crime and Punishment มากกว่า ใช้แนวคิดเรื่องการฆาตกรรมเชิงนามธรรมเป็นจุดศูนย์กลางของนิยาย ถ้าใช้การตีความของเอโคว่านิยายนักสืบทุกเล่มคือนิยายสัญศาสตร์ สัญญะของฆาตกรรมในเรื่องนี้ก็คือความว่างเปล่าหรือศูนย์ ดังนั้นจึงเหมาะมากที่นักคณิตศาสตร์จะเป็นตัวเอก จุดเด่นสุดของ The Oxford Murders คือการที่องค์ประกอบเล็กๆ น้อยๆ ทุกอย่างนำไปสู่ธีมหลัก และผนวกเป็นเนื้อเดียวได้อย่างงดงามและลงตัว

แต่ประเด็นที่เรายังถกเถียงกับตัวเองอยู่ว่าคือจุดเด่นหรือจุดด้อยของหนังสือกันแน่ คือมาติเนซ "อาจจะ" พยายามถีบตัวเองออกจากโมเดลนิยายนักสืบย้อนยุคมากเกินไป จนมันกลายเป็นนิยายที่ต่อต้านประวัติศาสตร์ พออ่านจบ เราลองเอารายละเอียดต่างๆ ในหนังสือมาถามครูเกิ้ลดู จึงพบว่ามาติเนซแม่งยกเมฆมาทั้งดุ้นเลยนี่หว่า! แน่นอนว่านี่ไม่ใช่ข้อเสียทีเดียว และในส่วนที่เกี่ยวข้องกับประเด็นหลักของเรื่อง มาติเนซก็เก็บได้อย่างแม่นยำไม่มีตกหล่น แต่ก็อดคิดไม่ได้ว่า นี่หรือเปล่าสาเหตุที่ทำไมหนังสือเล่มนี้ไม่ค่อยดังเลย

ปล. อันนี้ไม่ค่อยเกี่ยว แต่ครูเกิ้ลกระซิบบอกเรามาว่า หนังสือเล่่มนี้เคยถูกสร้างเป็นหนังด้วยนะ อ้าว! ดาราดังระดับเอลิจา วูด และวิลเลียม เฮิร์ตเล่นด้วยนะ อ้าว! แล้วทำไมเราไม่รู้จักเลย ลองไปเช็คที่เวปมะเขือเน่าปรากฏว่าถูกนักวิจารณ์ด่าฉิบหาย ก็แปลกดี แต่จะว่าไปหนังสือแบบนี้ถ้าไม่ใช่ผู้กำกับเก่งจริงๆ ไม่น่าจะขับจุดเด่นออกมาให้เห็นได้ (ภาพยนตร์ The Name of the Rose ที่ณอน คอนเนอรีเล่น ก็ไม่ค่อยประสบความสำเร็จเหมือนกัน)